Een groot kunstenaar en een klein museum

Pareltjes zijn het, de kleine musea die het grote publiek nog verder moet ontdekken. Museum Nairac in Barneveld is er zo een. Cultuurhistorie wordt met verrassende wisseltentoonstellingen gecombineerd in een gebouw dat al net zo verrassend is.

Deze winter komen een groot kunstenaar en een klein museum nog één keer samen. In 1984 verlegt Herman Gordijn (1932 – 2017) zijn werkplaats van Amsterdam naar Terschuur in de Gemeente Barneveld. Hij ontwerpt en bouwt er een volledig nieuw atelier waar hij werkt tot zijn overlijden in 2017. In zekere zin is zo’n atelier een magische plek. Er ontstaat werk dat het publiek in voltooide vorm te zien krijgt tijdens tentoonstellingen, in overheidsgebouwen of bij particulieren aan de muur. Maar er gebeurt meer in een atelier. De kunstenaar maakt er studies, onderzoekt en experimenteert. Het zijn allemaal onderdelen van het creatieve proces waarvan het publiek helaas vaak alleen het eindresultaat kent. En dat terwijl de weg er naartoe juist zo bijzonder is. Een unieke tentoonstelling brengt daar verandering in.

Werk dat nog niet eerder te zien was

Tijdens het leegruimen van het atelier van Herman Gordijn vond Joseph Kessels, de levenspartner van Gordijn, onlangs een schat aan werk dat het grote publiek niet eerder kreeg te zien. Een vondst die Museum Nairac, het museum waar Herman Gordijn beschermheer van was, graag wil tonen.

De combinatie van onbekend werk, waaronder voorstudies, schetsboeken en etsplaten, met meer bekend werk van Gordijn vormt de basis van de tentoonstelling Herman Gordijn | 60 jaar nieuwsgierig onderzoeken. Gastconservator prof. dr. Joseph Kessels selecteerde voor deze tentoonstelling werk dat de kijker inzicht verschaft in het werkproces van de kunstenaar en het verhaal vertelt van het ontstaansproces van het kunstwerk. Zonder veel woorden want zijn werk uitleggen, was iets dat Gordijn zelden deed.

Gordijn voltooide in 1982 het inmiddels alom bekende en geliefde staatsieportret van Koningin Beatrix. Minstens zo interessant als het eindresultaat zijn de vele teken- en schildersessies op Huis ten Bosch die daaraan voorafgingen. Een deel van de portretjes is bewaard gebleven en ze maken onderdeel uit van de selectie. Ze geven een prachtig beeld van een kunstenaar die al tekenend verschillende verschijningsvormen onderzoekt om uiteindelijk zijn model optimaal in beeld te brengen.

Intiem kijkje in het kunstenaarschap van Gordijn

De tentoonstelling licht diverse thema’s uit, zoals de kinderwagen en het zelfportret, die in het oeuvre van Gordijn meermaals terugkomen en soms een mysterieuze glans hebben. In de beslotenheid van zijn atelier onderzoekt Gordijn ze nieuwsgierig, door ze uit te voeren in verschillende technieken. Aangevuld met foto’s van Ingrid Bakker, geeft het geheel een intiem kijkje in de keuken van een schuwe kunstenaar tijdens het ontstaan van zijn werk.